summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/Kernel/Devices/Audio/AC97.cpp
blob: 3bffa78596daf761cd227dd15b886dc0e694d844 (plain)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
/*
 * Copyright (c) 2021-2022, Jelle Raaijmakers <jelle@gmta.nl>
 *
 * SPDX-License-Identifier: BSD-2-Clause
 */

#include <AK/Format.h>
#include <Kernel/Arch/Delay.h>
#include <Kernel/Devices/Audio/AC97.h>
#include <Kernel/Devices/DeviceManagement.h>
#include <Kernel/Interrupts/InterruptDisabler.h>
#include <Kernel/Memory/AnonymousVMObject.h>

namespace Kernel {

static constexpr int buffer_descriptor_list_max_entries = 32;

static constexpr u16 pcm_default_sample_rate = 44100;
static constexpr u16 pcm_fixed_sample_rate = 48000;

// Valid output range - with double-rate enabled, sample rate can go up to 96kHZ
static constexpr u16 pcm_sample_rate_minimum = 8000;
static constexpr u16 pcm_sample_rate_maximum = 48000;

UNMAP_AFTER_INIT ErrorOr<NonnullRefPtr<AudioController>> AC97::create(PCI::DeviceIdentifier const& pci_device_identifier)
{
    auto mixer_io_window = TRY(IOWindow::create_for_pci_device_bar(pci_device_identifier, PCI::HeaderType0BaseRegister::BAR0));
    auto bus_io_window = TRY(IOWindow::create_for_pci_device_bar(pci_device_identifier, PCI::HeaderType0BaseRegister::BAR1));

    auto pcm_out_channel_io_window = TRY(bus_io_window->create_from_io_window_with_offset(NativeAudioBusChannel::PCMOutChannel));
    auto pcm_out_channel = TRY(AC97Channel::create_with_parent_pci_device(pci_device_identifier.address(), "PCMOut"sv, move(pcm_out_channel_io_window)));

    return TRY(adopt_nonnull_ref_or_enomem(new (nothrow) AC97(pci_device_identifier, move(pcm_out_channel), move(mixer_io_window), move(bus_io_window))));
}

UNMAP_AFTER_INIT ErrorOr<bool> AC97::probe(PCI::DeviceIdentifier const& device_identifier)
{
    VERIFY(device_identifier.class_code().value() == to_underlying(PCI::ClassID::Multimedia));
    return device_identifier.subclass_code().value() == to_underlying(PCI::Multimedia::SubclassID::AudioController);
}

UNMAP_AFTER_INIT AC97::AC97(PCI::DeviceIdentifier const& pci_device_identifier, NonnullOwnPtr<AC97Channel> pcm_out_channel, NonnullOwnPtr<IOWindow> mixer_io_window, NonnullOwnPtr<IOWindow> bus_io_window)
    : PCI::Device(const_cast<PCI::DeviceIdentifier&>(pci_device_identifier))
    , IRQHandler(pci_device_identifier.interrupt_line().value())
    , m_mixer_io_window(move(mixer_io_window))
    , m_bus_io_window(move(bus_io_window))
    , m_pcm_out_channel(move(pcm_out_channel))
{
}

UNMAP_AFTER_INIT AC97::~AC97() = default;

bool AC97::handle_irq(RegisterState const&)
{
    auto pcm_out_status = m_pcm_out_channel->io_window().read16(AC97Channel::Register::Status);
    dbgln_if(AC97_DEBUG, "AC97 @ {}: interrupt received - status: {:#05b}", device_identifier().address(), pcm_out_status);

    bool is_dma_halted = (pcm_out_status & AudioStatusRegisterFlag::DMAControllerHalted) > 0;
    bool current_equals_last_valid = (pcm_out_status & AudioStatusRegisterFlag::CurrentEqualsLastValid) > 0;
    bool is_completion_interrupt = (pcm_out_status & AudioStatusRegisterFlag::BufferCompletionInterruptStatus) > 0;
    bool is_fifo_error = (pcm_out_status & AudioStatusRegisterFlag::FIFOError) > 0;
    VERIFY(!is_fifo_error);

    // If there is no buffer completion, we're not going to do anything
    if (!is_completion_interrupt)
        return false;

    // On interrupt, we need to reset PCM interrupt flags by setting their bits
    pcm_out_status = AudioStatusRegisterFlag::LastValidBufferCompletionInterrupt
        | AudioStatusRegisterFlag::BufferCompletionInterruptStatus
        | AudioStatusRegisterFlag::FIFOError;
    m_pcm_out_channel->io_window().write16(AC97Channel::Register::Status, pcm_out_status);

    if (is_dma_halted) {
        VERIFY(current_equals_last_valid);
        m_pcm_out_channel->handle_dma_stopped();
    }

    if (!m_irq_queue.is_empty())
        m_irq_queue.wake_all();

    return true;
}

UNMAP_AFTER_INIT ErrorOr<void> AC97::initialize(Badge<AudioManagement>)
{
    dbgln_if(AC97_DEBUG, "AC97 @ {}: mixer base: {:#04x}", device_identifier().address(), m_mixer_io_window);
    dbgln_if(AC97_DEBUG, "AC97 @ {}: bus base: {:#04x}", device_identifier().address(), m_bus_io_window);

    m_audio_channel = TRY(AudioChannel::create(*this, 0));

    // Read out AC'97 codec revision and vendor
    auto extended_audio_id = m_mixer_io_window->read16(NativeAudioMixerRegister::ExtendedAudioID);
    m_codec_revision = static_cast<AC97Revision>(((extended_audio_id & ExtendedAudioMask::Revision) >> 10) & 0b11);
    dbgln_if(AC97_DEBUG, "AC97 @ {}: codec revision {:#02b}", device_identifier().address(), to_underlying(m_codec_revision));
    if (m_codec_revision == AC97Revision::Reserved)
        return ENOTSUP;

    // Report vendor / device ID
    u32 vendor_id = m_mixer_io_window->read16(NativeAudioMixerRegister::VendorID1) << 16 | m_mixer_io_window->read16(NativeAudioMixerRegister::VendorID2);
    dmesgln_pci(*this, "Vendor ID: {:#8x}", vendor_id);

    // Bus cold reset, enable interrupts
    enable_pin_based_interrupts();
    PCI::enable_bus_mastering(device_identifier());
    auto control = m_bus_io_window->read32(NativeAudioBusRegister::GlobalControl);
    control |= GlobalControlFlag::GPIInterruptEnable;
    control |= GlobalControlFlag::AC97ColdReset;
    m_bus_io_window->write32(NativeAudioBusRegister::GlobalControl, control);

    // Reset mixer
    m_mixer_io_window->write16(NativeAudioMixerRegister::Reset, 1);

    // Enable variable and double rate PCM audio if supported
    auto extended_audio_status = m_mixer_io_window->read16(NativeAudioMixerRegister::ExtendedAudioStatusControl);
    if ((extended_audio_id & ExtendedAudioMask::VariableRatePCMAudio) > 0) {
        extended_audio_status |= ExtendedAudioStatusControlFlag::VariableRateAudio;
        m_variable_rate_pcm_supported = true;
    }
    if (!m_variable_rate_pcm_supported) {
        extended_audio_status &= ~ExtendedAudioStatusControlFlag::DoubleRateAudio;
    } else if ((extended_audio_id & ExtendedAudioMask::DoubleRatePCMAudio) > 0) {
        extended_audio_status |= ExtendedAudioStatusControlFlag::DoubleRateAudio;
        m_double_rate_pcm_enabled = true;
    }
    m_mixer_io_window->write16(NativeAudioMixerRegister::ExtendedAudioStatusControl, extended_audio_status);

    TRY(set_pcm_output_sample_rate(m_variable_rate_pcm_supported ? pcm_default_sample_rate : pcm_fixed_sample_rate));

    // Left and right volume of 0 means attenuation of 0 dB
    set_master_output_volume(0, 0, Muted::No);
    set_pcm_output_volume(0, 0, Muted::No);

    m_pcm_out_channel->reset();
    enable_irq();
    return {};
}

void AC97::set_master_output_volume(u8 left_channel, u8 right_channel, Muted mute)
{
    u16 volume_value = ((right_channel & 63) << 0)
        | ((left_channel & 63) << 8)
        | ((mute == Muted::Yes ? 1 : 0) << 15);
    m_mixer_io_window->write16(NativeAudioMixerRegister::SetMasterOutputVolume, volume_value);
}

ErrorOr<void> AC97::set_pcm_output_sample_rate(u32 sample_rate)
{
    if (m_sample_rate == sample_rate)
        return {};

    auto const double_rate_shift = m_double_rate_pcm_enabled ? 1 : 0;
    auto shifted_sample_rate = sample_rate >> double_rate_shift;
    if (!m_variable_rate_pcm_supported && shifted_sample_rate != pcm_fixed_sample_rate)
        return ENOTSUP;
    if (shifted_sample_rate < pcm_sample_rate_minimum || shifted_sample_rate > pcm_sample_rate_maximum)
        return ENOTSUP;

    m_mixer_io_window->write16(NativeAudioMixerRegister::PCMFrontDACRate, shifted_sample_rate);
    m_sample_rate = static_cast<u32>(m_mixer_io_window->read16(NativeAudioMixerRegister::PCMFrontDACRate)) << double_rate_shift;

    dmesgln_pci(*this, "PCM front DAC rate set to {} Hz", m_sample_rate);

    // Setting the sample rate stops a running DMA engine, so restart it
    if (m_pcm_out_channel->dma_running())
        m_pcm_out_channel->start_dma();

    return {};
}

void AC97::set_pcm_output_volume(u8 left_channel, u8 right_channel, Muted mute)
{
    u16 volume_value = ((right_channel & 31) << 0)
        | ((left_channel & 31) << 8)
        | ((mute == Muted::Yes ? 1 : 0) << 15);
    m_mixer_io_window->write16(NativeAudioMixerRegister::SetPCMOutputVolume, volume_value);
}

RefPtr<AudioChannel> AC97::audio_channel(u32 index) const
{
    if (index == 0)
        return m_audio_channel;
    return {};
}

ErrorOr<void> AC97::set_pcm_output_sample_rate(size_t channel_index, u32 samples_per_second_rate)
{
    if (channel_index != 0)
        return ENODEV;
    TRY(set_pcm_output_sample_rate(samples_per_second_rate));
    return {};
}

ErrorOr<u32> AC97::get_pcm_output_sample_rate(size_t channel_index)
{
    if (channel_index != 0)
        return Error::from_errno(ENODEV);
    return m_sample_rate;
}

ErrorOr<size_t> AC97::write(size_t channel_index, UserOrKernelBuffer const& data, size_t length)
{
    if (channel_index != 0)
        return Error::from_errno(ENODEV);

    if (!m_output_buffer)
        m_output_buffer = TRY(MM.allocate_dma_buffer_pages(m_output_buffer_page_count * PAGE_SIZE, "AC97 Output buffer"sv, Memory::Region::Access::Write));

    if (!m_buffer_descriptor_list) {
        size_t buffer_descriptor_list_size = buffer_descriptor_list_max_entries * sizeof(BufferDescriptorListEntry);
        buffer_descriptor_list_size = TRY(Memory::page_round_up(buffer_descriptor_list_size));
        m_buffer_descriptor_list = TRY(MM.allocate_dma_buffer_pages(buffer_descriptor_list_size, "AC97 Buffer Descriptor List"sv, Memory::Region::Access::Write));
    }

    Checked<size_t> remaining = length;
    size_t offset = 0;
    while (remaining > static_cast<size_t>(0)) {
        TRY(write_single_buffer(data, offset, min(remaining.value(), PAGE_SIZE)));
        offset += PAGE_SIZE;
        remaining.saturating_sub(PAGE_SIZE);
    }

    return length;
}

ErrorOr<void> AC97::write_single_buffer(UserOrKernelBuffer const& data, size_t offset, size_t length)
{
    VERIFY(length <= PAGE_SIZE);

    {
        // Block until we can write into an unused buffer
        InterruptDisabler disabler;
        do {
            auto pcm_out_status = m_pcm_out_channel->io_window().read16(AC97Channel::Register::Status);
            auto current_index = m_pcm_out_channel->io_window().read8(AC97Channel::Register::CurrentIndexValue);
            int last_valid_index = m_pcm_out_channel->io_window().read8(AC97Channel::Register::LastValidIndex);

            auto head_distance = last_valid_index - current_index;
            if (head_distance < 0)
                head_distance += buffer_descriptor_list_max_entries;
            if (m_pcm_out_channel->dma_running())
                ++head_distance;

            // Current index has _passed_ last valid index - move our list index up
            if (head_distance > m_output_buffer_page_count) {
                m_buffer_descriptor_list_index = current_index + 1;
                break;
            }

            // There is room for our data
            if (head_distance < m_output_buffer_page_count)
                break;

            dbgln_if(AC97_DEBUG, "AC97 @ {}: waiting on interrupt - status: {:#05b} CI: {} LVI: {}", device_identifier().address(), pcm_out_status, current_index, last_valid_index);
            m_irq_queue.wait_forever("AC97"sv);
        } while (m_pcm_out_channel->dma_running());
    }
    // Copy data from userspace into one of our buffers
    TRY(data.read(m_output_buffer->vaddr_from_page_index(m_output_buffer_page_index).as_ptr(), offset, length));

    // Write the next entry to the buffer descriptor list
    u16 number_of_samples = length / sizeof(u16);
    auto list_entries = reinterpret_cast<BufferDescriptorListEntry*>(m_buffer_descriptor_list->vaddr().get());
    auto list_entry = &list_entries[m_buffer_descriptor_list_index];
    list_entry->buffer_pointer = static_cast<u32>(m_output_buffer->physical_page(m_output_buffer_page_index)->paddr().get());
    list_entry->control_and_length = number_of_samples | BufferDescriptorListEntryFlags::InterruptOnCompletion;

    auto buffer_address = static_cast<u32>(m_buffer_descriptor_list->physical_page(0)->paddr().get());
    m_pcm_out_channel->set_last_valid_index(buffer_address, m_buffer_descriptor_list_index);

    if (!m_pcm_out_channel->dma_running())
        m_pcm_out_channel->start_dma();

    m_output_buffer_page_index = (m_output_buffer_page_index + 1) % m_output_buffer_page_count;
    m_buffer_descriptor_list_index = (m_buffer_descriptor_list_index + 1) % buffer_descriptor_list_max_entries;

    return {};
}

ErrorOr<NonnullOwnPtr<AC97::AC97Channel>> AC97::AC97Channel::create_with_parent_pci_device(PCI::Address pci_device_address, StringView name, NonnullOwnPtr<IOWindow> channel_io_base)
{
    return adopt_nonnull_own_or_enomem(new (nothrow) AC97::AC97Channel(pci_device_address, name, move(channel_io_base)));
}

void AC97::AC97Channel::handle_dma_stopped()
{
    dbgln_if(AC97_DEBUG, "AC97 @ {}: channel {}: DMA engine has stopped", m_device_pci_address, name());
    m_dma_running.with([this](auto& dma_running) {
        // NOTE: QEMU might send spurious interrupts while we're not running, so we don't want to panic here.
        if (!dma_running)
            dbgln("AC97 @ {}: received DMA interrupt while it wasn't running", m_device_pci_address);
        dma_running = false;
    });
}

void AC97::AC97Channel::reset()
{
    dbgln_if(AC97_DEBUG, "AC97 @ {}: channel {}: resetting", m_device_pci_address, name());

    m_channel_io_window->write8(Register::Control, AudioControlRegisterFlag::ResetRegisters);

    while ((m_channel_io_window->read8(Register::Control) & AudioControlRegisterFlag::ResetRegisters) > 0)
        microseconds_delay(50);

    m_dma_running.with([](auto& dma_running) {
        dma_running = false;
    });
}

void AC97::AC97Channel::set_last_valid_index(u32 buffer_address, u8 last_valid_index)
{
    dbgln_if(AC97_DEBUG, "AC97 @ {}: channel {}: setting buffer address: {:#x} LVI: {}", m_device_pci_address, name(), buffer_address, last_valid_index);

    m_channel_io_window->write32(Register::BufferDescriptorListBaseAddress, buffer_address);
    m_channel_io_window->write8(Register::LastValidIndex, last_valid_index);
}

void AC97::AC97Channel::start_dma()
{
    dbgln_if(AC97_DEBUG, "AC97 @ {}: channel {}: starting DMA engine", m_device_pci_address, name());

    auto control = m_channel_io_window->read8(Register::Control);
    control |= AudioControlRegisterFlag::RunPauseBusMaster;
    control |= AudioControlRegisterFlag::FIFOErrorInterruptEnable;
    control |= AudioControlRegisterFlag::InterruptOnCompletionEnable;
    m_channel_io_window->write8(Register::Control, control);

    m_dma_running.with([](auto& dma_running) {
        dma_running = true;
    });
}

}