/* * Copyright (c) 2021-2022, Jelle Raaijmakers * * SPDX-License-Identifier: BSD-2-Clause */ #include #include #include namespace Kernel { static constexpr int buffer_descriptor_list_max_entries = 32; static constexpr u16 pcm_default_sample_rate = 44100; static constexpr u16 pcm_fixed_sample_rate = 48000; // Valid output range - with double-rate enabled, sample rate can go up to 96kHZ static constexpr u16 pcm_sample_rate_minimum = 8000; static constexpr u16 pcm_sample_rate_maximum = 48000; UNMAP_AFTER_INIT ErrorOr> AC97::try_create(PCI::DeviceIdentifier const& pci_device_identifier) { auto ac97 = adopt_nonnull_ref_or_enomem(new (nothrow) AC97(pci_device_identifier)); if (!ac97.is_error()) TRY(ac97.value()->initialize()); return ac97; } UNMAP_AFTER_INIT AC97::AC97(PCI::DeviceIdentifier const& pci_device_identifier) : PCI::Device(pci_device_identifier.address()) , IRQHandler(pci_device_identifier.interrupt_line().value()) , m_io_mixer_base(PCI::get_BAR0(pci_address()) & ~1) , m_io_bus_base(PCI::get_BAR1(pci_address()) & ~1) , m_pcm_out_channel(channel("PCMOut"sv, NativeAudioBusChannel::PCMOutChannel)) { } UNMAP_AFTER_INIT AC97::~AC97() = default; bool AC97::handle_irq(RegisterState const&) { auto pcm_out_status_register = m_pcm_out_channel.reg(AC97Channel::Register::Status); auto pcm_out_status = pcm_out_status_register.in(); dbgln_if(AC97_DEBUG, "AC97 @ {}: interrupt received - status: {:#05b}", pci_address(), pcm_out_status); bool is_dma_halted = (pcm_out_status & AudioStatusRegisterFlag::DMAControllerHalted) > 0; bool current_equals_last_valid = (pcm_out_status & AudioStatusRegisterFlag::CurrentEqualsLastValid) > 0; bool is_completion_interrupt = (pcm_out_status & AudioStatusRegisterFlag::BufferCompletionInterruptStatus) > 0; bool is_fifo_error = (pcm_out_status & AudioStatusRegisterFlag::FIFOError) > 0; VERIFY(!is_fifo_error); // If there is no buffer completion, we're not going to do anything if (!is_completion_interrupt) return false; // On interrupt, we need to reset PCM interrupt flags by setting their bits pcm_out_status = AudioStatusRegisterFlag::LastValidBufferCompletionInterrupt | AudioStatusRegisterFlag::BufferCompletionInterruptStatus | AudioStatusRegisterFlag::FIFOError; pcm_out_status_register.out(pcm_out_status); if (is_dma_halted) { VERIFY(current_equals_last_valid); m_pcm_out_channel.handle_dma_stopped(); } if (!m_irq_queue.is_empty()) m_irq_queue.wake_all(); return true; } UNMAP_AFTER_INIT ErrorOr AC97::initialize() { dbgln_if(AC97_DEBUG, "AC97 @ {}: mixer base: {:#04x}", pci_address(), m_io_mixer_base.get()); dbgln_if(AC97_DEBUG, "AC97 @ {}: bus base: {:#04x}", pci_address(), m_io_bus_base.get()); // Read out AC'97 codec revision and vendor auto extended_audio_id = m_io_mixer_base.offset(NativeAudioMixerRegister::ExtendedAudioID).in(); m_codec_revision = static_cast(((extended_audio_id & ExtendedAudioMask::Revision) >> 10) & 0b11); dbgln_if(AC97_DEBUG, "AC97 @ {}: codec revision {:#02b}", pci_address(), to_underlying(m_codec_revision)); if (m_codec_revision == AC97Revision::Reserved) return ENOTSUP; // Report vendor / device ID u32 vendor_id = m_io_mixer_base.offset(NativeAudioMixerRegister::VendorID1).in() << 16 | m_io_mixer_base.offset(NativeAudioMixerRegister::VendorID2).in(); dbgln("AC97 @ {}: Vendor ID: {:#8x}", pci_address(), vendor_id); // Bus cold reset, enable interrupts enable_pin_based_interrupts(); PCI::enable_bus_mastering(pci_address()); auto control = m_io_bus_base.offset(NativeAudioBusRegister::GlobalControl).in(); control |= GlobalControlFlag::GPIInterruptEnable; control |= GlobalControlFlag::AC97ColdReset; m_io_bus_base.offset(NativeAudioBusRegister::GlobalControl).out(control); // Reset mixer m_io_mixer_base.offset(NativeAudioMixerRegister::Reset).out(1); // Enable variable and double rate PCM audio if supported auto extended_audio_status_control_register = m_io_mixer_base.offset(NativeAudioMixerRegister::ExtendedAudioStatusControl); auto extended_audio_status = extended_audio_status_control_register.in(); if ((extended_audio_id & ExtendedAudioMask::VariableRatePCMAudio) > 0) { extended_audio_status |= ExtendedAudioStatusControlFlag::VariableRateAudio; m_variable_rate_pcm_supported = true; } if (!m_variable_rate_pcm_supported) { extended_audio_status &= ~ExtendedAudioStatusControlFlag::DoubleRateAudio; } else if ((extended_audio_id & ExtendedAudioMask::DoubleRatePCMAudio) > 0) { extended_audio_status |= ExtendedAudioStatusControlFlag::DoubleRateAudio; m_double_rate_pcm_enabled = true; } extended_audio_status_control_register.out(extended_audio_status); TRY(set_pcm_output_sample_rate(m_variable_rate_pcm_supported ? pcm_default_sample_rate : pcm_fixed_sample_rate)); // Left and right volume of 0 means attenuation of 0 dB set_master_output_volume(0, 0, Muted::No); set_pcm_output_volume(0, 0, Muted::No); m_pcm_out_channel.reset(); enable_irq(); return {}; } void AC97::set_master_output_volume(u8 left_channel, u8 right_channel, Muted mute) { u16 volume_value = ((right_channel & 63) << 0) | ((left_channel & 63) << 8) | ((mute == Muted::Yes ? 1 : 0) << 15); m_io_mixer_base.offset(NativeAudioMixerRegister::SetMasterOutputVolume).out(volume_value); } ErrorOr AC97::set_pcm_output_sample_rate(u32 sample_rate) { if (m_sample_rate == sample_rate) return {}; auto const double_rate_shift = m_double_rate_pcm_enabled ? 1 : 0; auto shifted_sample_rate = sample_rate >> double_rate_shift; if (!m_variable_rate_pcm_supported && shifted_sample_rate != pcm_fixed_sample_rate) return ENOTSUP; if (shifted_sample_rate < pcm_sample_rate_minimum || shifted_sample_rate > pcm_sample_rate_maximum) return ENOTSUP; auto pcm_front_dac_rate_register = m_io_mixer_base.offset(NativeAudioMixerRegister::PCMFrontDACRate); pcm_front_dac_rate_register.out(shifted_sample_rate); m_sample_rate = static_cast(pcm_front_dac_rate_register.in()) << double_rate_shift; dbgln("AC97 @ {}: PCM front DAC rate set to {} Hz", pci_address(), m_sample_rate); // Setting the sample rate stops a running DMA engine, so restart it if (m_pcm_out_channel.dma_running()) m_pcm_out_channel.start_dma(); return {}; } void AC97::set_pcm_output_volume(u8 left_channel, u8 right_channel, Muted mute) { u16 volume_value = ((right_channel & 31) << 0) | ((left_channel & 31) << 8) | ((mute == Muted::Yes ? 1 : 0) << 15); m_io_mixer_base.offset(NativeAudioMixerRegister::SetPCMOutputVolume).out(volume_value); } RefPtr AC97::audio_channel(u32 index) const { if (index == 0) return m_audio_channel; return {}; } void AC97::detect_hardware_audio_channels(Badge) { m_audio_channel = AudioChannel::must_create(*this, 0); } ErrorOr AC97::set_pcm_output_sample_rate(size_t channel_index, u32 samples_per_second_rate) { if (channel_index != 0) return ENODEV; TRY(set_pcm_output_sample_rate(samples_per_second_rate)); return {}; } ErrorOr AC97::get_pcm_output_sample_rate(size_t channel_index) { if (channel_index != 0) return Error::from_errno(ENODEV); return m_sample_rate; } ErrorOr AC97::write(size_t channel_index, UserOrKernelBuffer const& data, size_t length) { if (channel_index != 0) return Error::from_errno(ENODEV); if (!m_output_buffer) m_output_buffer = TRY(MM.allocate_dma_buffer_pages(m_output_buffer_page_count * PAGE_SIZE, "AC97 Output buffer"sv, Memory::Region::Access::Write)); if (!m_buffer_descriptor_list) { size_t buffer_descriptor_list_size = buffer_descriptor_list_max_entries * sizeof(BufferDescriptorListEntry); buffer_descriptor_list_size = TRY(Memory::page_round_up(buffer_descriptor_list_size)); m_buffer_descriptor_list = TRY(MM.allocate_dma_buffer_pages(buffer_descriptor_list_size, "AC97 Buffer Descriptor List"sv, Memory::Region::Access::Write)); } auto remaining = length; size_t offset = 0; while (remaining > 0) { TRY(write_single_buffer(data, offset, min(remaining, PAGE_SIZE))); offset += PAGE_SIZE; remaining -= PAGE_SIZE; } return length; } ErrorOr AC97::write_single_buffer(UserOrKernelBuffer const& data, size_t offset, size_t length) { VERIFY(length <= PAGE_SIZE); // Block until we can write into an unused buffer cli(); do { auto pcm_out_status = m_pcm_out_channel.reg(AC97Channel::Register::Status).in(); auto current_index = m_pcm_out_channel.reg(AC97Channel::Register::CurrentIndexValue).in(); int last_valid_index = m_pcm_out_channel.reg(AC97Channel::Register::LastValidIndex).in(); auto head_distance = last_valid_index - current_index; if (head_distance < 0) head_distance += buffer_descriptor_list_max_entries; if (m_pcm_out_channel.dma_running()) ++head_distance; // Current index has _passed_ last valid index - move our list index up if (head_distance > m_output_buffer_page_count) { m_buffer_descriptor_list_index = current_index + 1; break; } // There is room for our data if (head_distance < m_output_buffer_page_count) break; dbgln_if(AC97_DEBUG, "AC97 @ {}: waiting on interrupt - status: {:#05b} CI: {} LVI: {}", pci_address(), pcm_out_status, current_index, last_valid_index); m_irq_queue.wait_forever("AC97"sv); } while (m_pcm_out_channel.dma_running()); sti(); // Copy data from userspace into one of our buffers TRY(data.read(m_output_buffer->vaddr_from_page_index(m_output_buffer_page_index).as_ptr(), offset, length)); // Write the next entry to the buffer descriptor list u16 number_of_samples = length / sizeof(u16); auto list_entries = reinterpret_cast(m_buffer_descriptor_list->vaddr().get()); auto list_entry = &list_entries[m_buffer_descriptor_list_index]; list_entry->buffer_pointer = static_cast(m_output_buffer->physical_page(m_output_buffer_page_index)->paddr().get()); list_entry->control_and_length = number_of_samples | BufferDescriptorListEntryFlags::InterruptOnCompletion; auto buffer_address = static_cast(m_buffer_descriptor_list->physical_page(0)->paddr().get()); m_pcm_out_channel.set_last_valid_index(buffer_address, m_buffer_descriptor_list_index); if (!m_pcm_out_channel.dma_running()) m_pcm_out_channel.start_dma(); m_output_buffer_page_index = (m_output_buffer_page_index + 1) % m_output_buffer_page_count; m_buffer_descriptor_list_index = (m_buffer_descriptor_list_index + 1) % buffer_descriptor_list_max_entries; return {}; } void AC97::AC97Channel::handle_dma_stopped() { dbgln_if(AC97_DEBUG, "AC97 @ {}: channel {}: DMA engine has stopped", m_device.pci_address(), name()); VERIFY(m_dma_running); m_dma_running = false; } void AC97::AC97Channel::reset() { dbgln_if(AC97_DEBUG, "AC97 @ {}: channel {}: resetting", m_device.pci_address(), name()); auto control_register = reg(Register::Control); control_register.out(AudioControlRegisterFlag::ResetRegisters); while ((control_register.in() & AudioControlRegisterFlag::ResetRegisters) > 0) IO::delay(50); m_dma_running = false; } void AC97::AC97Channel::set_last_valid_index(u32 buffer_address, u8 last_valid_index) { dbgln_if(AC97_DEBUG, "AC97 @ {}: channel {}: setting buffer address: {:#x} LVI: {}", m_device.pci_address(), name(), buffer_address, last_valid_index); reg(Register::BufferDescriptorListBaseAddress).out(buffer_address); reg(Register::LastValidIndex).out(last_valid_index); } void AC97::AC97Channel::start_dma() { dbgln_if(AC97_DEBUG, "AC97 @ {}: channel {}: starting DMA engine", m_device.pci_address(), name()); auto control_register = reg(Register::Control); auto control = control_register.in(); control |= AudioControlRegisterFlag::RunPauseBusMaster; control |= AudioControlRegisterFlag::FIFOErrorInterruptEnable; control |= AudioControlRegisterFlag::InterruptOnCompletionEnable; control_register.out(control); m_dma_running = true; } }