De computer opstarten met uw nieuwe Debian systeem Het moment van de waarheid De eerste keer dat u uw computer opnieuw opstart met uw nieuwe Debian systeem is een soort vuurdoop. Als u een standaard installatie heeft uitgevoerd, is het menu van de grub, of eventueel van de lilo opstartlader, het eerste dat u behoort te zien nadat het systeem opnieuw opstart. De eerste keuzes in het menu zullen betrekking hebben op uw nieuwe Debian systeem. Als u ook andere besturingssystemen (zoals Windows) op de computer had die door het installatiesysteem gedetecteerd zijn, dan zullen deze lager in het menu zijn opgenomen. Als het systeem niet juist opstart, raak dan vooral niet in paniek. Als de installatie successvol is afgerond, dan is de kans groot dat slechts een relatief klein probleem het opstarten van het systeem met Debian verhindert. In de meeste gevallen kunnen zulke problemen worden opgelost zonder de installatie the hoeven herhalen. Eén van de beschikbare opties om opstartproblemen te verhelpen is het gebruik van de ingebouwde reddingsmodus van het installatiesysteem (zie ). Als Debian en Linux nieuw zijn voor u, dan kunt u hierbij mogelijk wat hulp gebruiken van meer ervaren gebruikers. Voor directe on-line hulp kunt u de IRC-kanalen #debian of #debian-boot op het OFTC-netwerk proberen. Of anders kunt u een bericht sturen naar de mailinglijst debian-user. Voor minder gangbare architecturen zoals &arch-title;, is uw beste optie om hulp te vragen op de mailinglijst debian-&arch-listname;. Ook kunt u ons (in het Engels!) een installatieverslag sturen, zoals beschreven in . Probeer daarbij uw probeem helder te omschrijven en neem in het verslag op eventuele getoonde berichten die anderen kunnen helpen het probleem te diagnosticeren. Als er andere besturingssystemen op uw computer aanwezig waren die niet gedetecteerd, of niet correct gedetecteerd werden, stuur ons dan een installatieverslag. Een BVME 6000 opstarten Als u zojuist een installatie zonder schijfeenheden heeft uitgevoerd op een BVM of Motorola VMEbus machine: geef dan, nadat het systeem het programma tftplilo vanaf de TFTP-server heeft geladen, één van de volgende commando's bij de LILO Boot: prompt: b6000 gevolgd door &enterkey; om een BVME 4000/6000 op te starten b162 gevolgd door &enterkey; om een MVME162 op te starten b167 gevolgd door &enterkey; om een MVME166/167 op te starten Een Macintosh opstarten Ga naar de map die de installatiebestanden bevat en start de Penguin opstartlader op, waarbij u de command-toets ingedrukt houdt. Ga vervolgens naar de Settings-dialoog ( command T ), en zoek de invoerregel voor opstartparameters voor de kernel, die er ongeveer als volgt zou moeten uitzien: root=/dev/ram ramdisk_size=15000. U dient deze regel aan te passen naar root=/dev/yyyy. Vervang daarbij yyyy met de Linux-naam van de partitie waarop u het systeem heeft geïnstalleerd (bijvoorbeeld /dev/sda1), zoals u eerder heeft genoteerd. Voor gebruikers met een klein beeldscherm kan het toevoegen van de optie fbcon=font:VGA8x8 (of video=font:VGA8x8 voor pre-2.6 kernels) helpen de leesbaarheid te verbeteren. U kunt dit op elk moment wijzigen. Als u GNU/Linux niet automatisch wilt laten opstarten bij elke systeemstart, zorg er dan voor dat de optie Auto Boot niet geselecteerd is. Sla uw instellingen op in het bestand Prefs met de optie Save Settings As Default. Kies nu Boot Now ( command B ) om het nieuw geïnstalleerde GNU/Linux-systeem op te starten in plaats van het RAMdisk-gebaseerde installatiesysteem. Debian zou nu moeten opstarten, en u zou de zelfde meldingen moeten zien als bij het opstarten van het installatiesysteem, gevolgd door een aantal nieuwe berichten. OldWorld PowerMacs Als de machine niet goed opstart na afronding van de installatie en stopt met een boot: prompt, probeer dan Linux gevolgd door &enterkey; in te geven. (De standaard opstartconfiguratie in quik.conf is Linux genaamd.) De namen die in quik.conf zijn gedefinieerd, worden getoond als u bij de boot: prompt de Tab-toets indrukt. U kunt ook proberen opnieuw het installatieprogramma op te starten en vervolgens het bestand /target/etc/quik.conf te wijzigen dat daar is weggeschreven door de stap Quik op een harde schijf installeren. Informatie over het werken met quik is beschikbaar op . Geef, om MacOS op te starten zonder dat de nvram wordt ingesteld naar de standaardwaarden, bij de OpenFirmware-prompt het commando bye (ervan uitgaande dat MacOS niet van de machine is verwijderd). Houd, om een OpenFirmware-prompt te verkrijgen, de toetsen command option o f ingedrukt terwijl u de machine inschakelt. Houd, als u de de wijzigingen in de OpenFirmware nvram wilt herstellen, de toetsen command option p r ingedrukt terwijl u de machine inschakelt. Als u BootX gebruikt om het geïnstalleerde systeem op te starten, kunt u gewoon de gewenste kernel selecteren in de map Linux Kernels, de optie ramdisk deselecteren en het root-apparaat (bijvoorbeeld /dev/hda8) toevoegen dat overeenkomt met uw installatie. NewWorld PowerMacs Op G4- en iBook-systemen, kunt u de toets option ingedrukt houden. U krijgt dan een grafisch scherm met een knop voor elk besturingssysteem dat kan worden opgestart: &debian; zal een knop met daarop een klein icoon van een penguin zijn. Als u MacOS heeft behouden en als dat op enig moment de OpenFirmware-variabele boot-device zou wijzigen, dan dient u OpenFirmware te herstellen naar zijn standaard configuratie. Hiervoor houdt u de toetsen command option p r ingedrukt terwijl u de machine inschakelt. De namen die zijn gedefinieerd in yaboot.conf zullen worden getoond als u bij de boot: prompt de toets Tab indrukt. Het herstellen van OpenFirmware op G3- of G4-systemen zal standaard resulteren in het opstarten van &debian; (als u de schijf juist heeft ingedeeld en de Apple_Bootstrap partitie als eerste heeft geplaatst). Als u &debian; op een SCSI harde schijf en MacOS op een IDE harde schijf heeft, werkt dit mogelijk niet en zal u in OpenFirmware de variabele boot-device moeten instellen. Normaal gesproken doet ybin dit automatisch. Nadat u &debian; voor de eerste keer heeft opgestart, kunt u aanvullende opties die u wenst (zoals voor 'dual boot') toevoegen aan /etc/yaboot.conf en ybin starten om uw opstartpartitie bij te werken met de gewijzigde configuratie. Aanvullende informatie is beschikbaar op yaboot HOWTO. &mount-encrypted.xml; Aanloggen Nadat het systeem is opgestart, wordt de aanlogprompt getoond. Log aan met uw persoonlijke gebruikersaccount door de gebruikersnaam en het wachtwoord die u tijdens de installatie heeft geselecteerd, in te geven. Uw systeem is nu klaar voor gebruik. Als u een nieuwe gebruiker bent, adviseren wij om, terwijl u begint uw systeem te gebruiken, ook de documentatie te verkennen die al is geïnstalleerd tijdens het installatieproces. De documentatie bij programma's die u heeft geïnstalleerd, kunt u vinden in submappen onder /usr/share/doc/. Merk op dat deze submappen de naam hebben van de geïnstalleerde Debian pakketten, niet van de programma's zelf. Meer uitgebreide documentatie is vaak opgenomen in afzonderlijke documentatiepakketten die in het algemeen niet standaard geïnstalleerd worden. Documentatie over het pakketbeheersysteem apt kan bijvoorbeeld worden gevonden in de pakketten apt-doc of apt-howto. Daarnaast zijn er enkele bijzondere mappen onder /usr/share/doc/. Linux HOWTO handleidingen worden in .gz-formaat (gecomprimeerd) geïnstalleerd in /usr/share/doc/HOWTO/en-txt/. Na installatie van dhelp vindt u in /usr/share/doc/HTML/index.html een inhoudsopgave van documentatie die met een browser kan worden bekeken. Een eenvoudige manier om deze documenten met een tekstuele browser te bekijken, is met de volgende commando's: $ cd /usr/share/doc/ $ w3c . De punt achter het commando w3c bepaalt dat de inhoud van de huidige directory moet worden getoond. If you have a graphical desktop environment installed, you can also use its web browser. Start the web browser from the application menu and enter /usr/share/doc/ in the address bar. Als u een grafische desktopomgeving heeft geïnstalleerd, kunt u ook de bijbehorende webbrowser gebruiken. Start de browser vanuit het toepassingenmenu en type /usr/share/doc/ in de adresregel. U kunt ook info command of man command gebruiken om documentatie te bekijken over de meeste opdrachten die vanaf de opdrachtregel gegeven kunnen worden. Ook als u een opdracht ingeeft gevolgd door --help, krijgt u over het algemeen een korte samenvatting over het gebruik van de betreffende opdracht. Als de uitvoer van een opdracht niet op één scherm past, probeer dan om | more achter de opdracht in te geven; hierdoor zal de uitvoer pauzeren voordat deze voorbij de bovenkant van het scherm schuift. U kunt een overzicht krijgen van alle opdrachten die met (een) bepaalde letter(s) beginnen door direct achter de letter(s) tweemaal op tab te drukken.