diff options
author | Joey Hess <joeyh@debian.org> | 2005-10-07 19:51:38 +0000 |
---|---|---|
committer | Joey Hess <joeyh@debian.org> | 2005-10-07 19:51:38 +0000 |
commit | 1ea73eea5ecc6a8ed901316049259aee737ee554 (patch) | |
tree | 03a077f0b1b1548f3c806bd1c5795964fba0fb52 /eu/welcome | |
download | installation-guide-1ea73eea5ecc6a8ed901316049259aee737ee554.zip |
move manual to top-level directory, split out of debian-installer package
Diffstat (limited to 'eu/welcome')
-rw-r--r-- | eu/welcome/about-copyright.xml | 94 | ||||
-rw-r--r-- | eu/welcome/doc-organization.xml | 134 | ||||
-rw-r--r-- | eu/welcome/getting-newest-doc.xml | 19 | ||||
-rw-r--r-- | eu/welcome/getting-newest-inst.xml | 25 | ||||
-rw-r--r-- | eu/welcome/welcome.xml | 33 | ||||
-rw-r--r-- | eu/welcome/what-is-debian-hurd.xml | 26 | ||||
-rw-r--r-- | eu/welcome/what-is-debian-linux.xml | 79 | ||||
-rw-r--r-- | eu/welcome/what-is-debian.xml | 109 | ||||
-rw-r--r-- | eu/welcome/what-is-linux.xml | 104 |
9 files changed, 623 insertions, 0 deletions
diff --git a/eu/welcome/about-copyright.xml b/eu/welcome/about-copyright.xml new file mode 100644 index 000000000..12662d79a --- /dev/null +++ b/eu/welcome/about-copyright.xml @@ -0,0 +1,94 @@ +<!-- retain these comments for translator revision tracking --> +<!-- original version: 14388 --> + + <sect1> +<title>Kopia eskubide eta Software Lizentziei buruz + </title> + +<para> + +Ziur gaude software komertzial gehienak dakarren lizentzietako +batenbat irakurri duzula; — horiek gehienetan softwarea ordengailu +bakar batean erabiltzeko baimenduta zaudela diote. Lizentzia sistema +honek ez dio horrelakorik. Eskolako edo Laneko ordenagailu guztietan +softwarearen kopia bat instalatzeko eskatzen dugu. Zure instalazio +medioa zure lagunei utzi eta instalatzen laguntzeko eskatzen dugu! +Zuk ehudaka kopia egin eta <emphasis>saldu</emphasis> egin ditzazkezu, +hori bai muga batzuekin. <emphasis>software librean</emphasis> +oinarritutako Debian sistema erabiltzeko askatasuna duzu. + + +</para><para> + +Software <emphasis>librea</emphasis> deitzeak ez du esan nahi ez duenik +kopia eskubiderik, baina honek ez du esan nahi CD-ak dakarren softwarea +ezin duzunik aldatu edo banatu. Software libreak alde batetik zuk +ez duzula softwarea erabili edo eraldatzeko ordaindu esan nahi du. +Beste alde batetatik software librean oinarritutako edozein gehigarri, +eraldaketa edo software aldaketa software librea izan behar da era +berean. + +<footnote> +<para> + +Kontutan izan Debian proiektuak, bere erabiltzaileei konzesio +pragmatiko batetan, gure ustez libre ez diren software pakete +batzuk dakartzala. Pakete hauek ez dira banaketa ofizialaren +parte eta Debian zerbitzarietako <userinput>contrib</userinput> +edo <userinput>non-free</userinput> ataletan edo hirugarrenek +egindako CD-etan aurkitu daitezke.; +Begiratu <ulink url="&url-debian-faq;">Debian FAQ</ulink>-a +<quote>Debian FTP fitxategietan</quote> fitxategien eduki eta +diseinuari buruzko argibide gehiago aurkitzeko. + +</para> +</footnote> + +</para><para> + +Sistemako programa gehienak <emphasis>GNU</emphasis>-ren +<emphasis>General Public License</emphasis> lizentzipean +argitaraturik daude. GPL lizentziak <emphasis>Iturburu +kodea</emphasis> eskuragarri egotea eskatzen du, nahiz eta +zuk programaren biariar bat argitaratu; Lizentziaren atal +honek zuk softwarea eraldatu ahal izango duzula ziurtatzen +du. Hornidura honen eraginez Debian Sisteman banatzen den +software guztien iturburuak Debian zerbitzarietan aurki +daitezke.<footnote> + +<para> + +Debian iturbu paketeetatik binarriarrak sortu, kokatu +eta despaketetatu buruzko argibide gehiago nahi izan ezkero +begiratu <ulink url="&url-debian-faq;">Debian FAQ</ulink>-ean +<quote>Debian paketea Kudeaketa Sistemaren Oinarria</quote> +izenburupean. + + +</para> +</footnote> + +</para><para> + +Ba daude beste zenbait kopia eskubide egoera eta software lizentzia +Debianek erabiltzen duen softwarean. Pakete bakoitzaren lizentzi eta +kopia eskubideak <filename>/usr/share/doc/<replaceable>package-izena</replaceable>/copyright +</filename> fitxategian daude, bein paketea sisteman instalaturik +duzunean. +</para><para> + +Lizentziak eta Debian taldeak zein programa banaketa ofizialean sartzeko +aski libre den nola erabakizten duen buruzko argibideak aurkitzeko jo +<ulink url="&url-dfsg;">Debian Free Software Guidelines</ulink> dokumentura. + +</para><para> + +Argibide legal garratzitsuena software hau <emphasis>bermerik gabe</emphasis> +banatzen dela da. Software hau sortu duten garatzaileek komunitatearen +onurarako egin dute. Ez dago bermerik softwre egokitasun eta erabiliko den +ekintzetan. Era berean, software librea denez, zuk behar dituzun — aldaketak +egitea eta besteek era honetara eginiko aldaketetaz baliatzeko aukera duzu. + + +</para> + </sect1> diff --git a/eu/welcome/doc-organization.xml b/eu/welcome/doc-organization.xml new file mode 100644 index 000000000..2c6a5bad8 --- /dev/null +++ b/eu/welcome/doc-organization.xml @@ -0,0 +1,134 @@ +<!-- retain these comments for translator revision tracking --> +<!-- original version: 11648 --> + + <sect1 id="doc-organization"> + <title>Documentu honen antolaketa</title> + +<para> + +Manual hau debian lehen aldiz erabiltzen duten erabiltzaileetan +pentsatzen garatu da. Zure ezagutza mailaz ahalik eta gutxien +suposatzea saiatu da. Hala ere zuk zure ordengailuko hardawarea +nola funtzionatzen duen ulertzen duzula pentsatzen da. + + +</para><para> + +Erabiltzaile aurreratuek interesgarri aurki dezakete dokumentu honetan +dagoen errefenretzi informazioa, instalazio tamaina gutxienekoa, +debian instalazio sistemak onartutako hardearea besteak beste. +Erabiltzaile aurreratuei dokumentoaren saltoka ibiltzea gomendatzen +diegu. +</para><para> + +Orokorrean dokumentu hau era lineal batetara idatzi da, zuri instalazio +prozesuaren hasieratik amaierara laguntzen. Hemen daude &debian; +instalatzeko eman behar diren hurratsak eta hurrats horietaz ari diren +dokumentuaren atalak: + + +<orderedlist> +<listitem><para> +<xref linkend="hardware-req"/>-en zure hardwareak instalazio sistema +erabiltzeko dauden beharrak betetzen dituen buruzko argibideak daude. + + +</para></listitem> +<listitem><para> +<xref linkend="preparing"/>-en sistemaren babes-kopia eta Debian +instalatzenhasi aurretik hardwarean egin beharreko konfigurazio eta +planteamenduei buruzkoargibideak. Zu sistema anitzetan abiarazi +daitekeen sistema bat prestatzen ari bazara, zuk agian Debianek +erabiltzea nahi duzun partizioa sortu beharko zenuke. + +</para></listitem> +<listitem><para> + +<xref linkend="install-methods"/>-n, zure instalazio metodoa +erabiltzeko behar dituzun fitxategiak nola eskuraturi buruzko +argibideak daude. + +</para></listitem> +<listitem><para> + +<xref linkend="boot-installer"/>-n instalazio sistema norla +abiarazi buruzko argibideak daude. Atal honekin arazoak bazenitu +ere nola konpondu argituko da. + +</para></listitem> +<listitem><para> + +<xref linkend="d-i-intro"/> argitzen den bezala sistema eragilearen +instalazio egin. Hemen nola hizkuntza aukeratu, gailuen driber +moduluak kargatu sare konexioa konfigurau, Honetaz gainontzerakoan +behar diren fitxategiak zuzenean Debian zerbitzarietatik eskuratu +ditzakezu (CD-tik instalatzen ar ez bazara), zure diskak nol partitu +eta sistema eragilearen oinarriaren instalazioari buruzko argibideak +aurkituko dituzu. +(Zure Debian sistemak behar duen disko partitzeari buruzko argibide +gehiago <xref linkend="partitioning"/>-en aurki ditzazkezu) + +</para></listitem> +<listitem><para> + +Instalatu berri duzun sistemaren abiaraztea eta beste konfigurazio +ataza batzuetaz argibideak <xref linkend="boot-new"/>-en aurki +ditzakezu. + + +</para></listitem> +<listitem><para> +<xref linkend="install-packages"/>-n software gehiago instalatzeari +buruzko argibideak. Erabili <command>tasksel</command> ordengailuaren +zeregin bat betetzeko software paketeak instalatzeko, +<command>dselect</command> erabili banakako paketeak aukeratzeko, +edo <command>aptitude</command> erabili esandako bi programen +alde interesgarrienak lortzeko. Era berean <command>apt-get</command> +erabili dezakezu banakako paketeak instalatzeko paketearen izena +ezagutzen duzuenan. + + +</para></listitem> +</orderedlist> + +</para><para> + +Bein sistema instalaturik duzuanean, <xref linkend="post-install"/> +atala irakurri dezakezu. Bertan Unix eta Debian sistemei buruz +nola argibide gehiago aurkitzeko non bilatu argitzen da. Zuk +iturburu kodeetatik zure Sistema Eragile Pertsonalizatu bat +garatu nahi izan ezkero irakurri <xref linkend="boot-floppy-techinfo"/>. + + +</para><para> + +Azkenik dokumentu honi buruzko eta garapenean nol lagundu dezakezun +buruzko argibideak <xref linkend="administrivia"/>-en. + +</para> + + </sect1> + + <sect1 condition="FIXME"> + <title>Zure laguntza dokumentazioa ongietorria da</title> + +<para> + +Edozein laguntza, gomendio eta bereiziki adabaki oso eskertuak +dira. Dokumnetu honen garapen kopia bat +<ulink url="&url-install-manual;"></ulink>-en aurki dezakezu. Hor dokumetu +hau prest dagoen arkitektura eta hizkuntzen zerrenda bat aurki +dezakezu ere. + + +</para><para> + +Dokumentu honen iturburua ere publikokieskuragarri dago, nola +lagundu buruzko argibide gehiafo <xref linkend="administrivia"/> +atalean. Gomendio, iradokizun, adabaki eta arazo erreporteak +(arazoaren berri eman ez dela egiaztatu ondoren erabili +&d-i; paketa bugreport-entzat) asko eskertzen ditugu. + + +</para> + </sect1> diff --git a/eu/welcome/getting-newest-doc.xml b/eu/welcome/getting-newest-doc.xml new file mode 100644 index 000000000..afdc8308e --- /dev/null +++ b/eu/welcome/getting-newest-doc.xml @@ -0,0 +1,19 @@ +<!-- retain these comments for translator revision tracking --> +<!-- original version: 12756 --> + + <sect1 id="getting-newest-doc"> + <title>Dokumentu honen azken bertsio eskuratzen</title> + +<para> + +Dokumentu hau sarri eguneratzen da. Arakatu ezazu +<ulink url="&url-release-area;"> +Debian &release; orria</ulink> &debian; sistemaren &release; +banaketaren azken argibide eguneratuak jasotzeko +Manual honen bertsio eguneratuak +<ulink url="&url-install-manual;">Instalatzailearen Manual orrietan</ulink> +aurki ditzazkezu ere. + +</para> + + </sect1> diff --git a/eu/welcome/getting-newest-inst.xml b/eu/welcome/getting-newest-inst.xml new file mode 100644 index 000000000..4f2c83885 --- /dev/null +++ b/eu/welcome/getting-newest-inst.xml @@ -0,0 +1,25 @@ +<!-- retain these comments for translator revision tracking --> +<!-- original version: 14388 --> + + <sect1 id="getting-newest-inst"> + <title>Debian Eskuratzen</title> + +<para> + +&debian; Internetetik nola deskargatu edo Debian CD ofizilak +nola erosteko argibideetarak nahi badituzu jo +<ulink url="&url-debian-distrib;">Banaketaren Web Orrialdea</ulink>. +<ulink url="&url-debian-mirrors;">Debian ispilu zerrandak</ulink> +Debian ispilu ofizialen zerrnda osoa du, +zuk zure gertukoena erraz aurki dezazun. + +</para><para> + +Debian bein instalaturik era oso errazean eguneratu daiteke. +Instalazio prozesuak zure sistema egunean ipintzen lagunduko +zaitu, baita paketeak bertsio eguneratuagoetara pasatzen, hala +behar izan ezkero. + +</para> + + </sect1> diff --git a/eu/welcome/welcome.xml b/eu/welcome/welcome.xml new file mode 100644 index 000000000..dc591b657 --- /dev/null +++ b/eu/welcome/welcome.xml @@ -0,0 +1,33 @@ +<!-- retain these comments for translator revision tracking --> +<!-- original version: 12756 --> + +<chapter id="welcome"><title>Ongietorria Debian-era</title> +<para> + +Oso zoriontsu egiten gaitu zuk Debian frogatzea erabakitzeak, +eta ziur gaude zuk Debian GNU/Linux banaketa paregabea dela +erabakiko duzula. &debian;-ek kalitate altuko software +librea bilatzen du munduan zehar eta gero berau sistema bakar +batetan bateratu. Gure ustetan zuk emaitza zatien batuketa baina +obea dela erabakiko duzula. + + +</para><para> + +Atal honek Debian proiektua eta &debian; -ez aurrekiuspegi +bat da. Zuk dagoeneko Debian proeiktu historia eta &debian; +banaketa ezaguzten badituzu hurrengo atalera salto egin +dezakezu. + +</para> + +&what-is-debian.xml; +&what-is-linux.xml; +&what-is-debian-linux.xml; +&what-is-debian-hurd.xml; +&getting-newest-inst.xml; +&getting-newest-doc.xml; +&doc-organization.xml; +&about-copyright.xml; + +</chapter> diff --git a/eu/welcome/what-is-debian-hurd.xml b/eu/welcome/what-is-debian-hurd.xml new file mode 100644 index 000000000..57f1402a4 --- /dev/null +++ b/eu/welcome/what-is-debian-hurd.xml @@ -0,0 +1,26 @@ +<!-- retain these comments for translator revision tracking --> +<!-- original version: 11648 --> + + <sect1 id="what-is-debian-hurd"> + <title>Debian GNU/Hurd zer da?</title> + +<para> + +Debian GNU/Linux sistemak Linuxen kernel monolitikoa GNU Hurd +—, GNU Mach mikrokernel gainean abiarazitako zerbitzari +multzoagatik aldatzen du.Hurd oraindik amaitu gabe dago, eta ez +da erabilgarri eguneroko lanetarako, baina lanak aurrera jarraitzen +du. Hurd momentu honetan i386 arkitekturarako garatzen ari da, baina +egonkorragoa denean beste arkitekturetarako garatzea pentsatzen da. + + +</para><para> + +Argibide gehiagorako begiratu +<ulink url="http://www.debian.org/ports/hurd/"> +Debian GNU/Hurd orrialdea</ulink> +eta <email>debian-hurd@lists.debian.org</email> +ePosta zerrenda. +</para> + + </sect1> diff --git a/eu/welcome/what-is-debian-linux.xml b/eu/welcome/what-is-debian-linux.xml new file mode 100644 index 000000000..9f78f6f26 --- /dev/null +++ b/eu/welcome/what-is-debian-linux.xml @@ -0,0 +1,79 @@ +<!-- retain these comments for translator revision tracking --> +<!-- original version: 14388 --> + + <sect1 id="what-is-debian-linux"> + <title>&debian; zer da?</title> +<para> + +Debian filosofia eta metodologia, GNU lanabesak, Linux Kernela eta +beste zenbait sfotware libre garrantzitsua bateratzea da &debian; +banaketa. Banaketa hau software <emphasis>pakete</emphasis> +askoz osatzen da. Banaketaren pakete bakiotzak abiarazgarriak, +skripak dokumentazioa eta konfigurazio argibideak osatzen dute, +eta paketea eguneraturik mantendu, arazo erreporteak kudeatu +software garatzailearekin kontaktua mantentzeaz arduratzen den +<emphasis>arduradun</emphasis> bat du. Gure erabiltzaile multzo +handiak eta gurte arazo kudeaketa sistemak zorririk egotekoaz +oso bizkor aurkituko dela ziurtatzen du. + +</para><para> + +Debian-ek guri banaketa kalitate handiko, egonkor eta eskalable +bat eskuratzen saiatzen da. Instalazio era errazean lan ezberdinak +egiteko presta dezake sistema firewall batetaik ordenagailu +zientifiko batetara edo sare zerbitzarietara besterik beste. + +</para><para> + +Debian bereiziki erabiltzaile aurreratuek dute gustoko bere maila +teknko handia eta Linux komunitatearekiko duen karreman handia +dela eta. Debianek orain banaketa guztiak darabilkiten zenbai +tresna garatu ditu ere. + +</para><para> + +Adibidez: Debian izan zen software instalakuntza eta ezabaketa +errazteko pakete kudeaketa sistema bat erabili zuen banaketa +Lehena izan zen ere sistema berrinstalatu gabe banaketa +eguneratzeko ahalmen izatean. + +</para><para> + +Debian Linux garapenean gehien egiten dutenetariko izaten +jarraitzen du. Bere garapen modua - zeinek atal konplexuetan banaturik +Sistema eragile guztia mantentzen duena - Iturburu Irekiko garapenek +nola lan egin dezaketen adibide bat da + +</para><para> + +Debian beste edozein Linux banaketataz gehien ezberdintzen duen +ezaugarria pakete kudeaketa sistema da. Tresna hauek Debian sistema +kueatzaileari bere sisteman instalaturik dauden pakete guztien +kontrola, baita pakete bat instlatzetik sistemaren eguneraketa +osoa egiteko aukera ematen dio. Banakako paketeak eguneraketen +aurka babes daitezke ere. Eskuz konpilaturiko programei buruz +ere dependentziei buruzu argibideak eman diezazkiokezu sistema honi. + +</para><para> + +Zure sistema <quote>troiako zaldiez</quote> eta beste software +maltzurraz babesteko Debian sistemak paketea arduradunak bidali +duen egiaztatzen du. Debian paketeak kontu handia izaten dute +ahalik eta konfigurazio ziurrena egiterakoan. Pakete batetan +Ziurtasun arazoak agertzen direnean adabakia bizkor argitaratu +ohi da.. Debianen eguneraketaren bidez ziurtasun eguneraketak +oso era errazean egin daitezke interneten bidez. + +</para><para> +Zure &debian; sistemarako laguntza bilatzeko eta garatzaileekin +harremanetan jartzeko lehentsitako modua, eta oberena Debian +proiektuan dauden ePosta zerrenda multzoa da (oraintxe +&num-of-debian-maillists; aino zerrenda gehiago daude). Zerrenda +hauetara hapidetzeko erarik errazena +<ulink url="&url-debian-lists-subscribe;"> +Debian ePosta Zerrenden orrialdea</ulink>-ra joan eta aurkituko +duzun inprimakia betetzea da. + +</para> + + </sect1> diff --git a/eu/welcome/what-is-debian.xml b/eu/welcome/what-is-debian.xml new file mode 100644 index 000000000..f134fe484 --- /dev/null +++ b/eu/welcome/what-is-debian.xml @@ -0,0 +1,109 @@ +<!-- retain these comments for translator revision tracking --> +<!-- original version: 14388 --> + + <sect1 id="what-is-debian"> + <title>Debian zer da?</title> +<para> + +Debian software librea sortu eta Free Software Fundation-en ideiak +bultzatzen dituen guztiz bolondresez osaturiko talde bat da. +Debian Proiektua 1993-an hasten da, Ian Murdock-ek software garatzaileei +orduan berri zen Linux kernelaren inguruan software banaketa bat +osatzeko gonbitea egin zuenean. Hau jatorriz +<ulink url="&url-fsf-intro;">Free Software Foundation</ulink> +-ek sortu eta +<ulink url="&url-gnu-intro;">GNU</ulink> filosofiak eragindutako +zaletu talde nahiko txiki bat zen, baina urteen zehar hazi eta +&num-of-debian-developers; <firstterm>Debian Garatzaile</firstterm> +inguru ditu orain. + +</para><para> + +Debian garatzaileek eremu askotan parte hartzen dute +<ulink url="&url-debian-home;">Web</ulink> +eta <ulink url="&url-debian-ftp;">FTP</ulink> +gune kudeaketa, diseinu grafikoa, software lizentzi lege analisia, +dokumentazioa idazten eta noski software paketeak mantenduaz. + +</para><para> + +Gure filosofia zabaldu eta Debianek sustartzen dituen ideia berdinak +dituzten garatzaileak gerturatzeko asmotan, Debian Proeiktuak zenbait +dokumentu argitaratu ditu gure ideologia inguruan eta Debian garatzaile +izan nahi duenarentzat gidaliburu izan daitezen: + +<itemizedlist> +<listitem><para> + +<ulink url="&url-social-contract;">Debian Kontratu Soziala</ulink> da +Debian proeiktuaren Software libre komunitateari eginda betebehar +adierazpena da. Kontratu soziala betetzen duen edonor izan daiteke +<ulink url="&url-new-maintainer;">arduradun</ulink>. +Edozein arduradunek gehitu dezake software berria Debian —-en +paketeak software librea zer den gure ikuspegia bete eta gure kalitate +estandarrak betetzen baditu. + +</para></listitem> +<listitem><para> + +<ulink url="&url-dfsg;">Debian Software libre Gidaliburua</ulink> da +Debianen iritziz software librea izateko zer bete behar den azaltzen +duena. Dokumentu honek Software Libre Mugimenduan eragin handia du, eta +<ulink url="&url-osd;">Kode Ireki Definizioaren</ulink> sormena izan +zen. + +</para></listitem> +<listitem><para> + + +<ulink url="&url-debian-policy;">Debian Politika Manuala</ulink> +dokumentuak Debian Proeiktu kalitate estandarrei buruz xehetasun +handiago ematen ditu. + + +</para></listitem> +</itemizedlist> +</para><para> + +Debian garatzaileak beste zenbait proeiktutan ere artzen dute parte +batzuk Debianentzako eta beste batzu Linux komunitate guztiarentzat. +Adibide batzuk emen. + + +<itemizedlist> +<listitem><para> + +<ulink url="&url-lsb-org;">Linux Oinarri esnatdarra (Linux Standard Base)</ulink> +(LSB) GNU/Linux sistema estanandar egiteko proiektua da, honek +beste software eta hardaware garatzaileei beraien garapenak linuxen +orokorrean eta Debian GNU/Linux-en zehazkiago behar bezala funtzionatzeko +laguntzen die. + + +</para></listitem> +<listitem><para> + +<ulink url="&url-fhs-home;">Fitxategi sistema Jerarkia Estandarra</ulink> +(FHS) Linux fitxategi sistemara estandarizatzeko ahhalegin bat da. +Honek software garatzaileei bere garapenean paketea beste Debian +GNU/Linux banaketa batetan nola instalatuko den arduratu gabe +egitean laguntzen die. +</para></listitem> +<listitem><para> + +<ulink url="&url-debian-jr;">Debian Txiki</ulink> +barne proiektu bat da,hau debianek erabiltzaile gazteenei eskeintzeko +zerbait izan dezan sortu zen. + +</para></listitem> +</itemizedlist> + +</para><para> + +Debiani buruz argibide orokorretarako, ikusi +<ulink url="&url-debian-faq;">Debian FAQ</ulink>-a. + +</para> + + </sect1> + diff --git a/eu/welcome/what-is-linux.xml b/eu/welcome/what-is-linux.xml new file mode 100644 index 000000000..ae8bb0344 --- /dev/null +++ b/eu/welcome/what-is-linux.xml @@ -0,0 +1,104 @@ +<!-- retain these comments for translator revision tracking --> +<!-- original version: 14388 --> + + <sect1 id="what-is-linux"> + <title>GNU/Linux zer da ?</title> +<para> + +Linux sistema eragile bat da: Ordenagailuarekin harremanetan jarri +eta ekintzak agintzeko programa multzoa. + + +</para><para> + +Sistema eragile bat erabiltzaileari ordenagailuarekin arremanetan +jartzeko programa multzoa da; diska gogorretan zintentan inprimailuetan +datuak irakurri edoidatzeko, memori erabilpen kontrola egiteko eta +beste programak abiarazi ahal izateko. Sistema eragilearen zati +garratzitsuena kernel muina da. GNU/Linux sistema batetan mui hori +linux kernela da. Sistemaren beste guztia GNU proiektuak edo proiektu +honetarakoidatzitako progrmak dira. Linux kernela ez denez bakarrik +ez denez sistema eragile oso bat guk naiago dugu <quote>GNU/Linux</quote> +deitu besteek <quote>Linux</quote> deitzen dioten sistemari. + + +</para><para> + +Linux unix sistema eragilean prestatua izan da. Hasiertaik Linux +erabiltzaile eta ataza anitzetako izateko garatua izan zen. Hau nahikoa +da Linux beste sistema ergileetatik desberdintzeko. Hala ere Linux zuk +pentsa dezakezuna baino desberdinagoa da. Beste sistema eragileekin +alderatu inor ez da Linux-en jabe. Bere garapeneko lan asko ordaindugabeko +bolondresek egiten dute. + + +</para><para> + +Geroago Linux deituko zen garapena 1984-ena hasi zen +<ulink url="http://www.gnu.org/">Free Software Foundation</ulink>-k +unix antzerako GNUizeneko sistema eragile libre baten garapena hasi +zuenean. + + +</para><para> + +GNU proiektuak Unix™ eta unix antzerako (linux adibidez) sistema +eragileetan lan egiteko lanabes multzo zabal bat garatu zuen. Lanabes +hauek erabiltzaileari lan arruntak ( fitxategiak sisteman ezabatu +edo gorde) edo aldrebesagoak (progrmak konpilatu edo dokumentu formatu +anitzetan edizio aurreratua) egiteko aukera ematen diote. + + +</para><para> + +Nahiz eta talde eta pertsona anitzek Linux proeiktuan parte artu duten +banakako parteartzaile garrantzitsuena Free Softwware Foundation da, +zeinek Linux-en erabiltzen diren lanabes asko egiteaz gain, hau +posible egin duen komunitatea eta filosofia ere garatu ditu. + + + +</para><para> + +Lehen <ulink url="&url-kernel-org;">Linux kernela</ulink> 1991 urtean +argitaratu zen, Linus Torvalds izeneko zientzi ikasle batek +<userinput>comp.os.minix</userinput> berri taldean Minix-en +kernela aldatzeko eginiko aurre bertio baten abisu eman zuenean. +Argibide gehiagorakobegiratu Linux International-en +<ulink url="&url-linux-history;">Linux Histoa Orrialdea</ulink>. + +</para><para> + +Linux Torvalds konfidantzako ordezkarien bidez ehundaka garatzaileen +lana kudeatzen jarraitzen du. Asteroko lanaren +<userinput>linux-kernel</userinput> ePosta zerrendako laburpen den +<ulink url="&url-kernel-traffic;">Kernel Traffic</ulink> aurki +daiteke. +<userinput>linux-kernel</userinput> ePosta zerrendari buruzko argibide +gehiago <ulink url="&url-linux-kernel-list-faq;">linux-kernel ePosta +zerrenda FAQ-ean</ulink>. + +</para><para> + +Linux erabiltzaileek askatasun handia dute erabiliko duten softwarea +aukeratzerakoan. Adibidez, Linux erabiltzaileek ehundaka komando shell +ezberdin eta zenbait idazmahai grafiko artean aukera dezakete. +Aukera honek txunditurik uzten ditu beste sistema eragileen +erabiltzaileak, idazmahaia edo komando lerroa alda dezaketen gauza +batetan bezala ez bait dute pentsatzen. + +change. + +</para><para> + +Linux ere gutxiagotan apurtzen da, obe kudeatzen ditu progrma bat +baino gehiago aldi berean, eta beste sistema eragileak baino ziurragoa +da. Abantaila hauekin, Linux da zerbitzari merkatuan gehien azten ari +den sistema eragilea. Azken aldian Linux oso gogoko bihurtzen ari da +etxeko eta laneko erabiltzaile artean ere. + + +</para> + + </sect1> + |